Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Hovudverk hos barn og ungdom
Hovudverk hos barn, og spesielt ungdom, er eit vanleg symptom, og dette er sjeldan uttrykk for sjukdom. Hos dei aller fleste henger hovudverken saman med infeksjonar, vanar som for lite søvn, stress, for lite regelmessig og næringsrik mat og drikke, for lite væskeinntak eller ubalanse mellom trening og kvile.
Ulike typarhovudverk
Tensjonshovudpine
Dei fleste barn og unge som rapporterer hovudverk har tensjonshovudpine. Det er ikkje lett å beskrive kor denne hovudverken sit (han kan sitte over heile hovudet), han er mild-moderat i styrke, og blir ikkje forverra ved aktivitet. Barn og unge med denne typen hovudverk kan bli vare for lyd og lys, men har vanlegvis ikkje oppkast, kvalme eller aurafenomen. Aurafenomen er symptom som kan komme før ein får hovudverk, for eksempel at ein oppfattar blinkande lys, at område i synsfeltet kan oppfattast uklare eller falle bort, øyresus, nomenheit i ein del av kroppen eller taleproblem.
Migrene
Ei lita gruppe kan ha migrene. Dette er hovudverk som kan sitte på begge sider eller ei side av hovudet, hovudverken er ofte bankande. Nokon har symptom (aura) som kjem før hovudverken. Nokon kan bli lyd og lyssky, få kvalme eller oppkast. Smertene blir beskrivne som moderat-intens kvalitet. Ein kan ha eit blandingsbilde av begge typar hovudverk.
Medikamentutløyst hovudverk
Dersom ein ofte tar smertestillande medisinar, kan ein utvikle medikamentutløyst hovudverk. Det vil seie at langvarig og hyppig bruk av smertestillande medisinar kan utløyse hovudverk hos nokon. Behandlinga av denne typen hovudverk er å slutte med medisinar. Hovudverken blir i slike tilfelle ofte verre før han blir betre.
Tilvising og vurdering
Hovudverk er einvanleg tilstand hos barn og ungdom. Den blir delt generelt inn i primære hovudverkar (tensjonshovudpine og migrene) og sekundære hovudverkar. Som regel treng ikkje barn og ungdom med hovudverk utgreiing i spesialisthelsetenesta.
Hovudverk hos barn og unge blir greidd ut og blir behandla i førstelinjetenesta. Likevel har barn og unge med hovudverk med over 6 månaders varigheit og meir enn 4 anfall per månad ifølge Helsedirektoratets prioriteringsrettleiar for pediatri rettleiande rett til nødvendig helsehjelp i spesialisthelsetenesta. Stort skolefråvær, reduserte skoleprestasjonar og nevrologiske symptom som kjem fram under anfall kan endre hastegrad eller vurderingsgrunnlaget for å vurdere pasienten i spesialisthelsetenesta.
Hovudregel
Hos dei aller fleste barn og ungdom vil hovudverken betrast med ikkje-medikamentelle tiltak. Ein veldig liten del av barn med hovudverk har ei alvorleg årsak til hovudverken sin. Dei aller fleste vil ha andre nevrologiske symptom i tillegg.
Hyppige migreneanfall som ikkje har effekt av NSAIDS og paracetamol, evt. triptaner.
Komplisert migrene (t.d. følgde av lammingar eller kramper)
Sekundær hovudverk der dette ikkje kan varetakast av fastlege.
Kva blir ønskt inkludert i ei tilvising til barnelege?
Generell anamnese og dessutan hovudverkanamnese inkludert opplysningar om søvn, mat, drikke, skjermbruk, fysisk aktivitet og psykososiale faktorar, skolefråvær
Arvelege sjukdommar i familien
Varigheit av symptoma
Forverrande faktorar, eventuelt betrande faktorar
Klinisk undersøking (BT, puls, vekt og høgde, hudfunn, nevrologi og synsfelt og synsundersøking).
Svar på eventuelle prøver og bildediagnostikk
Opplysningar om medikamentbruk og effekt/manglande effekt. Anna behandling?
Kva kan ein forvente etter at barnet har vore hos barnelege?
Plan for vidare oppfølging. Mykje av dette kan gå føre seg i primærhelsetenesta. Behandling av medikamentoverforbrukshovudverk er bråseponering. Dette kan gi forbigåande auka hovudverk eit par veker før betring, med auka kontakt mot fastlegen
Utgreiing
Utgreiinga har til hensikt å utelukke sjukdommar eller tilstandar som kan gi hovudverk.
Behandling
Livsstilstiltak er førebyggande mot hovudverk. Uvanar kan også utløyse eller forverre hovudverk.
Dei aller viktigaste tiltaka for å førebygge hovudverk er trivsel, nok søvn
på rett tidspunkt, jamleg matinntak, nok rett drikke (ikkje mykje koffein eller energidrikker), nok fysisk aktivitet og frisk luft, ikkje for mykje skjermtid. Det er også viktig å unngå for høgt forbruk av smertestillande medisinar, dette kan også gi hovudverk. I tillegg finst det nokon smertelindrande medisinar ein kan prøve ved behov, det kan fastlege gi råd om.
6 viktige tiltak for å førebygge hovudverk
Søvnbehov
6-13 år: 9-11 timar kvar natt
14-17 år: 8-10 timar kvar natt
Mat
Spis cirka kvar 3./4.time
Drikke
Behov for drikke er basert på vekt
Skjermbruk
Ta bevisste "hjernepausar"
Fysisk aktivitet
1 time dagleg – følg generelle helseoppfordringar
Psykososiale faktorar
Mistrivsel og stress kan utløyse og forverre hovudverk
Informasjon til ungdom over 12 år
Vi anbefaler deg å føre hovudverkdagbok. Dagboka er nyttig for deg og fastlegen når de saman vurderer kva som kan hjelpe deg best. Dette er eit enkelt verktøy som hjelper deg og legen din med å finne ut kva som påverkar hovudverken, og korleis ulike tiltak verkar. I ei hovudverkdagbok skriv du ned:
når du får vondt i hovudet (tidspunkt og kor lenge det varer).
korleis hovudverken kjennest ut (t.d. dunkande, pressande, på ei side eller begge, byter den sida, er henne bak eller rundt auge, i nakken, i panna, ut i skuldrene?).
om det er eit mønster i tida før hovudverken startar (t.d. stress, lite søvn, mat, drikke, mykje skjerm, feber eller forkjøling, fysisk anstrenging).
kva du gjer for å lindre smertene, og om det hjelper.
Vår avdeling med sengepost og poliklinikk ligg i 3. etasje. Ta trappene eller heisen ved Narvesen. Du kjem rett til avdelinga når du går ut i 3. etasje.
Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.
Parkeringshuset har tre ladeuttak.
Reserverte parkeringsplassar
Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.
Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.
Parkeringsavgift
Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på p-automatane.
Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.
Du kan endre timen din inntil 48 timar før oppmøte. Dette kan du gjere på helsenorge.no eller ved å kontakte oss på telefon 52 73 90 00. Kontaktsenteret vårt er opent kl. 07.30 – 15.30.
På helsenorge.no finner du informasjon om timen din i innkallingsbrevet.
Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.
Opningstider:
Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.
Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.
Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det.
Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.
Kantina i 6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.
Opningstider: Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.
Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.
Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.
Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.
Dessverre kan tjuveri finne stad på sjukehuset. La verdisaker vere igjen heime.
Ta med behagelege klede og gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.
Ta med toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. Hugs også hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, krykker, rullator og rullestol.
God hygiene er ein viktig faktor for å kunne gi god behandling til pasientane.
