Føde og barsel, Haugesund

​

Retning​slinjer for følgje til fød​​ande og gravide

Elektronisk inn​​skrivi​​ng i fødejournal

Vi på sjukehuset treng litt informasjon om deg for å gjere di fødselsoppleving så god som mogleg.

Difor ber vi om at du snarast mogleg etter veke 18 fyller ut dette skjema. Logg på med Bank-ID:

Skjemautfyller - tjenester.helsenorge.no

Opplysingane frå deg legg seg i din fødejournal, noko som er til stor hjelp når du seinare kjem til undersøking eller for å føde. Har du spørsmål om skjemaet kan du ta kontakt på telefon 52 73 23 90 mellom 8.00 og 15.00. Takk for hjelpa.

Ei hugseliste kva du tar med på sjukehuset

Ved alle kontrollar i svangerskapet og innlegging ved fødeavdeling er det viktig å ta med følgjande:

• Helsekort for gravide

• Svarskjema med Blodgruppe og Rhesus

• Ultralydskjema

• Eventuelt andre blodprøvesvar du har fått

Rett til innsyn i journal

Du har rett til innsyn i journalen din. Den ser du ved å logge inn på www.helsenorge.no.

Vi ønskjer også å informere deg om at sjukehuset er lovpålagt å sende opplysingar frå fødselen til Medisinsk Fødselsregister (MFR).

Svangerskapspoli​klinikk

Svangerskapspoliklinikken er eit spesialisthelsetilbod for gravide, og er ein del av Kvinneklinikken ved sjukehuset i Haugesund. 

Hugs å ta med urinprøve av morgenurin ved konsultasjon.

Rutineultralyd for gravide kvinner rundt 18.-19. svangerskapsveke. Alle kvinner i vår region får tilbod om rutineultralyd med terminbestemming ved svangerskapspoliklinikken.

Svangerskapspoliklinikken elles er for kvinner som får komplikasjonar i svangerskapet eller som har gått gjennom tidlegare svangerskap med komplikasjonar. Kvinner som har ein eller annan form for medisinsk sjukdom, og som treng ekstra oppfølging under svangerskapet, blir òg tilvist til oss.

Ønskjer du å snakke med jordmor på grunn av tidlegare vanskelege fødselsopplevingar eller fødselsangst, kan du bli tilvist til oss.

Tidleg ultralyd for gravide

Fosterdiagnostikk

Meldingar ​og​​ informasjon

Det er mange ting som skal ordnast i samband med ein fødsel. Her får du ei oversikt.
 
Personopplysingar
Vi anbefaler at du har levert personopplysingsskjema før du blir innlagd ved fødeeininga til fødsel. Dette skjemaet får du tilsendt når du får time til rutineultralyd.

Ver vennleg å levere dette ferdig utfylt når du møter til timen, eller send det med post til fødeeininga.

Opplysningane du gir blir lagt til i din elektroniske fødejournal og vil bli brukt i samband med fødselen. Opplysningane frå dette skjemaet og frå fødselen registrerast også i ulik grad i andre skjema som skal fyllast ut.

Opplysningane du gir blir lagt til i din elektroniske fødejournal og vil bli brukt i samband med fødselen. Opplysningane frå dette skjemaet og frå fødselen registrerast også i ulik grad i andre skjema som skal fyllast ut.

Skjema som blir fylt ut:

• Melding til medisinsk fødselsregister
• Melding om fødsel
  
• Melding til bidragsfogd (dersom ikkje erkjend farskap)
• Fødselsbevis (berre ved spesielle behov, til dømes bevis for studentar til Lånekassen eller til asylsøkarar)
• Rapport til helsestasjon

Melding om fødsel og erkjenning av farskap
Alle barn som blir fødd i Noreg skal registrerast. Erkjennelse av farskap fylles ut i svangerskaper, hos jordmor/ lege. 

Melding om fødsel
Melding om fødsel skal sendast av sjukehus eller den som er tilstades ved fødselen til folkeregistermyndigheita.

Fødselsnummer og foreldre
Alle fødselsmeldingar registrerast sentralt. Fødselsnummer tildelast maskinelt ved registreringane på grunnlag av fødselsdato og kjønn. I tillegg registrerast mor, eventuell far, fødestad, statsborgarskap og nokre opplysningar for statistisk bruk.

Bustad
Om mor er registrert busett, blir barnet registrert på same adresse.

Slektsnamn

Når barnet har fått eit fødselsnummer, sender Skatteetaten ei melding til den/dei som har foreldreansvaret om å velje namn til barnet. I denne meldinga står barnets fødselsnummer. Dersom foreldreansvaret til barnet er felles og melding om namnevalg er sendt inn av mor, må far/medmor godkjenne namnet. Far/medmor får då eiga melding frå Skatteetaten. Les meir om navn og fødsel hos skatteetaten.no

Melding til medisinsk fødselsregister
Ved alle fødslar i Noreg skal jordmor eller lege fylle ut eit meldeskjema som skal registrerast av Medisinsk fødselsregister i Bergen. I dette registeret er det frå 1967 samla informasjon om alle fødslar i Noreg, også dødfødslar etter 12. svangerskapsveke. Nasjonalt folkehelseinstitutt er eigar og registeransvarleg.

Farskapstest
Føde- og barseleininga får gjerne spørsmål om farskapstest. Ved behov for ein slik test, må du kontakte fastlege.

Redd fo​r å ​​føde?

Å vere gravid  kan vere ei tid fylt av glede, forventing og spenning. Dette er ein periode der ein førebur seg til fødselen og til å få eit barn i huset. For dei fleste er det ein prosess ein handterar med sin partner, sitt nettverk av nære og kjente, jordmor og lege. Av og til kan tanken på å føde skape så stor uro og angst hos kvinna at dei normale kontaktane med svangerskapsomsorgen ikkje strekk til. Du kan trenge å fordjupe og forberede deg ekstra mykje før fødsel, arbeide med tidligare negative erfaringar og opplevingar. Det kan då vere godt å få lagt ein plan for å kunne gjennomføre ein normal fødsel eller diskutere fødemåtar med personalet på fødeeininga.

Ved føde- og barseleininga er det jordmødrer som interesserar seg spesielt for kvinner med fødselsangst og som tilbyr samtalar og støtte. Desse jordmødrene har lang erfaring med å ta i mot barn. Dei har òg eit nært samarbeid med gynekolog.

​​Fø​​dsel

Fødselen er ein normal, fysiologisk prosess. Samstundes er det å føde ei samansett og unik oppleving. Det er eit arbeid - eit krafttak for kroppen. 

​​Har fødselen starta?

Ta kontakt med oss når:

• Riene kjem med 5-10 minuttars opphald og aukar i styrke og blir meir smertefulle. Kvar ri bør vare om lag 40-60 sekund. Smertene er oftast lokalisert til mage og/eller rygg.
• Vatnavgang: Har du mistanke om at vatnet har gått skal du ta kontakt med oss, sjølv om du ikkje har rier.
• Bløding: Ein slimete bløding i samband med samantrekking er ein del av den normale fødselen. Ved alle friske blødingar skal du ta kontakt med fødeavdelinga, då vil du få snakke med ei jordmor.

Er du usikker på om fødselen er i gang eller du har spørsmål omkring fødselen, vil jordmor kunne gi deg råd og rettleiing.

Kor lenge varar fødselen?

Fødselen kan starte på ulike måtar. I dagane før fødselen kan du ha periodar med rier som gir seg igjen, for så å starte på nytt nokre timar seinare. Slimproppen kan gå i løpet av dei siste vekene i svangerskapet, dette er normalt og er ikkje eit teikn på at fødselen er i gong. Kor lenge fødselen varer er like individuell som opplevinga av den. Førstegongsfødande brukar som regel lengre tid enn dei som har født før.

Avgang fostervatn

Fosteret ligg i ein pose med om lag 1,5 liter vatn. Fostret drikk og tissar fostervatn og det blir laga nytt heile tida. Normal farge er blankt eller rosa. Det kan også vere gult eller grønt - såkalla misfarga fostervatn. Det betyr at fostret har hatt avføring.

Fostervatnet kan gå spontant: Det kan vere slik at det renner mykje eller så kan det komme litt slik at det opplevast som at det blir vått i trusa.

Vi ønskjer at du ringer oss på fødeavdelinga viss du trur vatnet har gått. Jordmor vil då leggje ein plan for ein eventuell igangsetjing eller kontroll. Ved påvist GBS-smitte kjem du direkte inn

Om du ikkje får rier, kjem du tilbake for igangsetting av fødselen om lag 18-36 timar etter fostervatnavgang.

Smert​​e ​​og smertelindring

Kroppens eige smertelindrande system

Erfaringar og holdningar i forhold til smerte (og syn på smerte i vår kultur) har betyding for korleis du taklar fødselssmerta. Smerta er individuell og vi har ulik tolegrense.

Det er viktig å førebu seg til fødselen, og svangerskapskurs kan gi nyttig informasjon. Kunnskap gir tryggleik, noko som påverkar tolegrensa vår. Ulike måtar finnast for å førebu seg på, både fysisk og psykisk, til fødselen, som avspenningsteknikkar, avslapping til musikk, pusteteknikkar eller yogaøvingar. Mykje av dette kan ein sjølv øve på heime. Snakk gjerne med jordmor om råd og tips.

Kroppen produserer sjølv fleire ulike smertelindrande stoff som liknar morfin, blant anna endorfinar. Under fødselen er endorfinfrisetjinga størst når barnet blir fødd.

Far/medmor eller den du ønskjer å ha med deg under fødsel er ein viktig støttespelar. Fødselen er ei nær og intim oppleving, og vi anbefaler derfor at du ikkje har med deg mange personar inn i fødestova.

Pust

Det er ein hjelp for deg dersom du under graviditeten øver deg på å trekkje pusten djupt og kjenne at det er ved utpusting kroppen er avspent. Dette er til god hjelp under rier.

Bevegelse/kvile

Det er viktig å finne balanse mellom bevegelse og kvile. Når du arbeider saman med kroppen, klarer du betre å lytte til kroppens signal. Ved oppreist stilling blir det eit betre pustemønster og barnet vil trivast betre. Riene blir meir effektive og arbeider mot mindre motstand.

Badekar

Mange kvinner synast dusj/bad har ein avspennande og smertelindrande effekt. Ein føler seg mindre stressa, og redsel og uro kan minske, som vidare bidrar til ei mental og fysisk ro. Endorfinnivået vil også auke fordi ein føler seg vel i varmt vatn.

Kan nyttast  av alle med normalt svangerskap og som er i normal fødsel utan komplikasjonar. Kvinner med fostervatnavgang med normal farge, kan vere i badekaret. Nokre jordmødrer har også kompetanse til å forløyse i vatn. Jordmor avgjør om du kan føde i badekar.

Varme

Varmeflasker og varme klutar kan brukast på rygg og/eller mage, eller andre stader der riene er smertefulle – for eksempel hofte og lår.

Massasje

Kvinner sitt syn på massasje er ulikt. Kva område av kroppen ein ønskjer å få massert og kva trykk ein ønskjer ved massasjen, varierer. Det kan masserast utanpå kleda eller på bar hud. Ved bruk av massasjeolje bør olja varmast i hendene før den blir påført huda.

Når hendene først er i kontakt med kroppen, bør ein forsøke å ha kontakt gjennom heile ria, slik at massasjen blir heilskapeleg og kontinuerleg. Massasjen bør utførast forsiktig, men samtidig rytmisk og fast. Kvinna blir informert fortløpande.

Kvinna blir massert over korsryggen. Massasjen er sakte, rytmisk og sirkulær, og effektiv ved intense ryggsmerter.

Akupunktur

Akupunktur nyttast også som smertelindring. Akupunkturnåler blir sett inn på ulike stader for å lindre smerta i de ulike fasane i fødselen. Ein viktig effekt synast å vere god avslapping, noko som igjen reduserer behovet for anna smertelindring.

For gjennomføre akupunktur er vi avhengig av at det er ei jordmor på vakt som har utdanning i bruk av akupunktur.

Steriltvasspapler

Sterilt vatn (0,1-0,3 ml per punkt) blir sett rett under huda på smertefulle stader på rygg og nedst på magen. Kan repeterast og brukast saman med annan type smertelindring.

Lystgass

Inhalasjon av opp til 50 % lystgass (N2O) kan nyttast i samband med ri, ved sying og forløysing av morkaka. Ein pustar inn og ut i same slange slik at ikkje lystgass kjem ut i rommet. Ein nytter ikkje lystgass når ein er i trykkefasen.

Epidural

Epidural blir brukt ved uttalt smertereaksjon, ofte kombinert med langvarig fødsel/sein framgang og sliten fødekvinne. Det tek ei stund både å førebu deg og sjølve innlegginga. Deretter tek det om lag 20 minuttar før du kjenner tilfredsstillande effekt.

Pudendal

Pudendal (lokalbedøving i skjeden) er eit smertelindringsalternativ i fødselens utdrivingsfase, og har også god effekt som bedøving ved sying. Bedøvinga har verknad på heile mellomkjøttet.

Pudendal kan også setjast der det er «tidleg trykketrang», det vil seie før mormunnen er 10 cm og hovudet ikkje er heilt nede på bekkenbotnen. Dette for å dempe trykkjetrongen.

Keis​​​​​arsnitt

Det er ulike årsaker til at ei kvinne blir forløyst med keisarsnitt. For eksempel kan keisarsnitt bli gjort av omsyn til barnet eller mora si helse. Når keisarsnitt blir planlagt vil kvinna bli forløyst før termin, satt ved ultralyd. Det kan også oppstå situasjonar i løpet av eit svangerskap eller under ein fødsel der det blir nødvendig å gjere keisarsnitt umiddelbart, av og til innan få minutt.

Les meir om keisarsnitt

Ved Haugesund sjukehus blir om lag 10 % av dei gravide forløyst ved hjelp av keisarsnitt. Avgjersla om keisarsnitt skal vere medisinsk grunna, og må gjerast av lege. Du har ingen lovmessig rett til å bli forløyst med keisarsnitt, med dersom du har behov for det vil du kunne få ein samtale med lege for å få informasjon og moglegheit å diskutere alternative forløysingsmetodar.

Igangse​ttin​​g av ​​fødsel

Uansett kva grunn til at fødsel vert satt i gang, eller kva metode som blir brukt, er det ikkje garantert at fødselen kjem i gang på dagen for behandling.

Ofte må fleire igangsettingsmetodar, og kanskje fleire dagar, brukast for å oppnå modning av livmorhalsen og gjere kvinna og fosteret klar for fødsel.

Kva for ein metode som blir nytta for å setje i gang fødselen avgjer legen ut frå dei undersøkingar som blir gjort. Kor moden livmorhalsen er blir ein avgjerande faktor når metoden for igangsetting skal bestemmast.

Når fødselen har kome i gang vil den gå som ein fødsel som kjem i gang av seg sjølv. Både kvinna og barnet blir følgt opp av jordmor og lege.

Overtidig svang​erskap

Kva som er årsaka til at fødselen ikkje startar innan dei 42 vekene er ikkje klart. 

Hos nokre kvinner er morkakas funksjon etter 42 vekers svangerskap noko redusert, og dette kan gi barnet mindre gunstige forhold i form av at barnet ikkje legg på seg eller ikkje produserer normalt med fostervatn.

Derfor skal overtidige svangerskap kontrollerast nøye, og vi har derfor faste rutinar, i tråd med nasjonale retningslinjer, for kva måte overtidige svangerskap skal følgjast opp.

Kva skjer med deg som går over tida

Går du over termin ta kontakt med fastlege eller jordmor og bli tilvist til sukehuset. Her får du tilbod om undersøking 4-7 dagar etter termin. Her møter du jordmor og fødselslege.

Etter å ha snakka med dei om korleis du har det og korleis svangerskapet ditt har vore, blir du og barnet undersøkt.

Barnet

Magen din blir undersøkt for å finne ut korleis barnet ligg, og for å vurdere storleiken på magen/ barnet.

Fosterlyd blir kontrollert og vurdert. Denne gir viktig informasjon om tilstanden til barnet.

Ultralydundersøking blir gjort med tanke på korleis barnet veks og kor mykje fostervatn som blir produsert.

Kvinna

Lege og jordmor må få vite korleis du har det. Dei fleste er trøytte, litt slitne og lei av å vente når termindato er passert med mange dagar. Det er heilt normalt. Dersom det er andre faktorar som verkar inn på din og barnet sin tilstand ut over dette må legen få vite om det.

Legen vil ofte gjere ei gynekologisk undersøking. Livmorhalsen/livmormunnen blir då vurdert med tanke på modning. Denne undersøkinga kan vere avgjerande i vurderinga av om fødselen kan settast i gang og kva for ein metode for igangsetting som er aktuell for deg.

Etter alle undersøkingane vil legen gjere ei total vurdering med tanke på kva som vil vere best for deg og barnet ditt vidare. Du vil få anledning å diskutere dette og stille spørsmål til legen.

Ut frå dei undersøkingar som blir gjennomført kan fleire alternativ bli aktuelle. Om alt ser fint ut med barnet og deg, blir de sendt heim medan de ventar på spontan fødsel. 

Før du reiser heim vil du ha fått ein avtale om kor tid du skal til fødeavdelinga for å setja fødsel i gang om ikkje fødselen startar av seg sjølv.​​