Tonsillektomi

Fjerning av mandlar hos barn

Mandlane er lymfatiske organ som er på kvar side bak i halsen. I tidleg barndom bidreg mandlane til å danne immunstoff og utvikle immunforsvaret i kroppen. Desse immunstoffa varer heile livet. Liknande vev finst også andre stader i svelget og i øvre luftvegar. Fjerning av mandlane har derfor ingen innverknad på immunforsvaret i kroppen.

Fjerning av mandlane blir utført dersom barnet har

  • gjentekne akutte betennelsar i mandlane
  • kronisk betennelse i mandlane
  • forstørra mandlar som gir svelgje- og pustevanskar
  • abscess/byll i mandlane

Delvis fjerning av mandlane (tonsillotomi) kan vere eit alternativ.

Hos barn er det også ofte nødvendig å fjerne adenoider (polyppar/falske mandlar), særleg dersom barnet er plaga med tett nase.

Fjerning av mandlane blir utført i narkose. Dette er ikkje eit komplisert inngrep, men det er ein risiko for etterbløding. Slike blødingar kan vere alvorlege, og barnet bør ha god indikasjon og vere grundig greidd ut før operasjon.

Tilvising og vurdering

I forkant av inngrepet må det avklarast om barnet har andre sjukdommar eller om det bruker medisinar som kan ha noko å seie for operasjonen eller narkosen.

Dersom barnet bruker blodfortynnande medisinar må det avklarast med fastlegen om barnet kan slutte med desse før operasjonen.

Før

Barnet blir kalla inn til ei forundersøking før operasjonen. Her møter de ein lege som undersøker barnet i øyre-nase-hals-området, og som gir informasjon om operasjonen og om forholdsreglar før og etter operasjonen.

Barnet må dusje og vaske håret enten på operasjonsdagen eller kvelden før.

Barnet vil få ein venekanyle (PVK/veneflon) på handbaken for å sette narkosemiddel. Barnet kan få bedøvingskrem (Emla) før venekanylen blir sett, slik at stikket gjer mindre vondt. Kremen må da leggast på begge handbakar cirka éin time før oppmøte.

​​​Faste

​​Før operasjonen/undersøkinga må barnet faste. Dersom barnet ikkje møter fastande, kan det hende vi må avlyse/utsette timen.

Dei siste 6 timane før operasjon/undersøking skal barnet ikkje ete mat eller drikke mjølk/mjølkeprodukt. Spedbarn kan få morsmjølkerstatning inntil 4 timar før, og morsmjølk inntil 3 timar før. Dei siste 2 timane skal barnet unngå drops og tyggegummi, snus og røyk, fordi dette kan auke mageinnhold og magesyre. Barnet kan drikke klare væsker fram til 1 time før operasjon/undersøking: Vatn, saft, juice utan fruktkjøt, brus, te og kaffi utan mjølk. Barnet kan pusse tenner og skylje munnen når som helst.

  • Mat og mjølk: Skal stoppast 6 timar før
  • Morsmjølkerstatning: Skal stoppast 4 timar før
  • Morsmjølk: Skal stoppast 3 timar før
  • Drops og tyggegummi, røyk og snus: Skal stoppast 2 timar før
  • Klare væsker: Skal stoppast 1 time før

Dersom barnet likevel har ete eller drukke utanom dei tidene som står her må personalet få vite det. Strengare reglar kan vere nødvendig for nokon. Det får de i så fall beskjed om.​

På sjukehuset blir de tatte imot, og barnet får delt ut sjukehusklede og seng.

Dersom barnet bruker faste medisinar, skal desse ikkje takast om morgonen operasjonsdagen. Ta medisinane med til sjukehuset saman med ei oppdatert liste over medisinane barnet bruker. De får beskjed om kva for nokre av dei faste medisinane barnet kan ta før operasjonen. Inhalasjonsmedisin kan brukast som vanleg og takast med til sjukehuset.

Ver førebudd på at det kan bli noko venting før det er klart til operasjon.

Under

Ein ledsagar får vere med barnet inn på operasjonsstova medan barnet blir lagt i narkose. Når barnet har sovna, blir ledsagaren følgd ut av operasjonsstova.

For å redusere smerter etter operasjonen, gir vi smertestillande medisinar under inngrepet.

Ein munnsperre eller gag (eit instrument som trykker ned tunga) blir brukt for å halde munnen open. Mandlane blir fjerna skånsamt frå tonsillesengene. Vi bruker ein såkalla kald teknikk, utan varme instrument. Alle studiar har vist at det er minst risiko for etterblødning ved bruk av kald teknikk.

Etter

Etter operasjonen blir barnet observert på oppvakningsavdelinga. Ein følgjesperson kan vere hos barnet så fort det er praktisk mogleg. Kirurgen vil informere om operasjonen og eventuelle forholdsreglar. De kan vanlegvis reise heim 3 timar etter operasjonen. Barn må ikkje vere åleine dei 2 første vekene etter operasjonen.

Fråvær frå barnehage/skule i 14 dagar

Foreldre til barn som har vorte opererte har rett til pleiepengar frå første arbeidsdag. Ved behov for pleiepengar, kan de søkje om dette frå NAV. Fråværserklæring til skulen får dykk på sjukehuset før heimreise.

Reseptar

Barnet får resept på smertestillande medisinar (eResept).

Ved bløding etter operasjonen

Det er ikkje uvanleg at barnet får noko blod blanda med slim den første tida etter operasjonen. Då tilrår vi å prøve kaldt omslag på hals/nakke og å suge på ein isbit, ete is eller drikke kaldt vatn. Dersom barnet blør (meir enn blod i spytt), ta direkte kontakt med avdelinga eller ring 113.

Bløding etter fjerning av mandlar kan vere alvorleg. Ta kontakt ved den minste tvil, og ha låg terskel for å ringje 113.

Barn bør observerast nøye dei første dagane etter operasjonen. Det blir tilrådd å sove hos barnet eller sjå til barnet fleire gonger om natta. Ei mogleg bløding etter operasjonen kan sjåast ved blod frå nasen eller munnen, blodig hoste eller mørk avføring. Dersom barnet svelgjer hyppig kan det også vere teikn på ei eventuell bløding.

Forholdsreglar for å redusere risiko for bløding etter operasjonen:

Trening/aktivitet

Unngå fysisk anstrenging (sport/gym) og tunge løft i 14 dagar. Når blodtrykket stig utvidar blodkara seg, noko som aukar blødingsfaren.

Dusj/bad

Unngå varmt vatn i dusj/bad den første veka.

Mat og drikke

Unngå varm mat og drikke, og mat med skarpe kantar (knekkebrød, brødskorper, nøtter etc.) den første veka.

Generell risiko/komplikasjonar

Dei fleste har ein del smerter i halsen etter operasjonen. Gi smertestillande medisin etter tilrådinga til legen.

Det er ikkje uvanleg at øyresmerter oppstår cirka 2 dagar etter operasjonen. Øyresmertene kjem av hevelse rundt nervane som går frå halsen opp til øyret. Ubehaget kan reduserast ved at barnet ligg med hovudet eller overkroppen heva.

Det er viktig at barnet drikk rikeleg og ofte. Det kan hindre danning av harde skorper på sårflatene, som kan gi auka smerter.

Andre følgjer etter operasjonen kan vere

  • endra smakssans
  • hevelse i drøvelen som kan medføre brekkingsrefleks og svelgjevanskar
  • lett dårleg ande (dersom barnet blir plaga med sterk dårleg ande, kan dette vere teikn på infeksjon)
  • tannskadar
  • skadar i hud- og blautvev

Ta kontakt ved bløding, nedsett allmenntilstand, feber, auka smerter eller problem med væskeinntak.

Ver merksam

Det er ikkje uvanleg med noko blod blanda med slim, men dersom barnet blør (meir enn blod i spytt), ta direkte kontakt med avdelinga eller ambulanse på telefon 113. Bløding etter fjerning av mandlar kan vere alvorleg.

Ta kontakt ved den minste tvil og ha låg terskel for å ringje 113.

Kontakt

Haugesund sjukehus Øre-nese-hals
Ventetid: Ikke oppdatert

Ventetid: Ikke oppdatert

Kontakt Øre-nese-hals

Oppmøtestad

ØNH poliklinikk.
1. etasje, eigen inngang frå Karmsundgata.

En høy vinkel av en bygning

Haugesund sjukehus

Karmsundgata 120, 5528 Haugesund

Finn fram

Transport

Det er fleire busstopp like ved og i nærleiken av Haugesund sjukehus.

www.kystbussen.no - Ruteinformasjon for Kystbussen (Bergen-Stord-Haugesund-Stavanger)

www.kolumbus.no - Ruteinformasjon om lokalbussar i Rogaland

Ventetid

Ikke oppdatert ventetid for utredning

Ikke oppdatert ventetid for dagbehandling

Velg behandlingssted (helsenorge.no)

Praktisk informasjon

Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.

Parkeringshuset har tre ladeuttak.

Reserverte parkeringsplassar

Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.

Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.

Parkeringsavgift

Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på  p-automatane. 

Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.​

Parkering i Haugesund sentrum

Sjå P-kart - Haugesund Parkering

 

Du kan endre timen din inntil 48 timar før oppmøte. Dette kan du gjere på helsenorge.no eller ved å kontakte oss på telefon 52 73 90 00. Kontaktsenteret vårt er opent kl. 07.30 – 15.30.

På helsenorge.no finner du informasjon om timen din i innkallingsbrevet.

Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.

Opningstider:

Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.
 
Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det. 

Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.​

​Kantina i  6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.

Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.

Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.

Det ligg ein Narvesen kiosk i 1.etasje

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 06.30-21.00
Laurdag: 9.00-20.00
Søndag: 10.00-20.00 




​​​​​​​​​Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.

Dessverre kan tjuveri finne stad på sjukehuset. La ​verdisaker vere igjen heime.

Ta med behagelege klede og gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.

Ta med toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. ​Hugs også hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, ​krykker, rullator og rullestol.

God hygiene er ein viktig faktor for å kunne gi god behandling til pasientane.