Behandling

Fjerning av mandler, nynorsk

Mandlane er lymfatiske organ som du ser på kvar side bak i halsen. I tidleg barndom bidrar mandlane til å danne immunstoffa og utvikle immunforsvaret i kroppen. Disse immunstoffa varer heile livet. Liknande vev finst også andre stader i svelget og i øvre luftveger. Fjerning av mandlane har derfor ingen innverknad på immunforsvaret i kroppen.

Fjerning av mandlane blir utført viss du har

Gjentatte akutte betennelsar i mandlane.
Kronisk betennelse i mandlane med symptom som dårleg ande, pussproppar frå mandlane eller lymfeknuteutheving på halsen.
Forstørra mandlar som gir svelg-og pustevansker.
Abcess/byll i mandlane.
Mistanke om ikkje-godtarta forandringar i mandlane.

Fjerning av mandlane utføres i narkose. Dette er ikkje eit komplisert inngrep, men det kan vere ein risiko for etterbløding. Slike blødingar kan vere alvorlege og ein bør derfor ha god indikasjon og ein grundig utgreiing før operasjonen.

Delvis fjerning av mandler (tonsillotomi) kan vere eit alternativ.

Tilvising og vurdering

I forkant av inngrepet må det avklarast om du har andre sjukdommar eller om du bruker medisinar som kan ha betyding for operasjonen eller narkosen.
Dersom du bruker blodfortynnande medisinar må det avklarast med din fastlege om du kan slutte med desse før operasjonen.

Før

Du blir innkalla til ei undersøking før operasjonen. Då møter du ein lege som undersøkar deg i øyre-nase-hals området og du vil få informasjon om operasjonen og om forholdsreglar før operasjonen.

Du må dusje og vaske håret heime på operasjonsdagen eller kvelden før.

Oppmøte

På sjukehuset møter du personell som tek i mot deg og du får utdelt sjukehusklede og seng. Førebu deg på at det kan bli venting denne dagen.

For å redusera smerte etter operasjonen vil du få smertestillande medisinar før operasjonen.

Under

Ei munnsperre eller gag (eit instrument som held tunga nede) brukast for å halde munnen open. Mandlane fjernast ("skrellast ut") frå tonsillengene. Sjølve inngrepet tek 15-45 minutt.

Vi bruker ein såkalla «kald teknikk» utan laser eller andre termiske prosedyrar. Alle studier har vist at det er minst risiko for etterbløding når vi bruker denne teknikken.

Etter

Til deg som skal reise heim same dag

Etter operasjonen må du observerast i minimum 3 timar før du kan reise heim. Ein lege undersøker deg før heimreise. Du må ha med deg følge. Du kan ikkje køyre bil sjølv og kan ikkje vere aleine den første kvelden og natta etter operasjonen.

Til deg som skal vere inneliggande

Etter operasjonen må du observerast i minimum 3 timar før du kan reise heim. Du kan ikkje vere aleine den første kvelden og natta etter operasjonen, og derfor må pasienter som overnatter ved enkelte pasienthotell ha med ein vaksen pårørande. Om dette gjeld deg vil du få beskjed av oss om dette i god tid før innleggjinga. Neste dag skal du ha ein utskrivingssamtale med lege.

Sjukmelding

Sjukehuset skriv ut sjukmelding.

Resept

Du vil få resept på smertestillande medisinar.

Ved blødning etter operasjon

Det er ikkje uvanleg å ha litt blodig slim, men dersom du blør må du ta direkte kontakt med avdelinga.
Blødning etter fjerning av mandler kan vere alvorleg. Vi ønsker derfor at du tar kontakt om du er i tvil. Du skal ha lav terskel for å ringe 113.

Dei første 24 timane etter operasjonen bør du ikkie køyre bil, drikke alkohol eller røyke/snuse. Ei mogeleg bløding etter operasjonen vil du sjå ved blod frå nase eller munn, blodig hoste eller mørk avføring. Ein stadig svelgetendens hos barn kan og tyde på ei eventuell bløding.

For å redusere risiko for blødning etter operasjonen

Trening og aktivitet

Unngå fysisk anstrenging (sport/gym) og tunge løft. Når blodtrykket stig utvidar blodkara seg og dermed aukar blødingsfaren. Etter 14 dagar kan du starte forsiktig og øke treningen gradvis. Det beste er å begynne med uthaldenheitstrening og deretter forsiktig med styrketrening.

Dusj/bad
Unngå varmt vatn i dusj/bad den første veka

Mat og drikke

Unngå varm mat/drikke og mat med skarpe kantar (knekkebrød, brødskorper, nøtter) den første veka.

Generell risiko/komplikasjonar

Dei fleste har ein del smerter i halsen etter operasjonen. Ta smertestillande medisin etter legens anbefaling. Det er ikkje uvanleg at øyresmerter oppstår ca. 2 dagar etter operasjonen. Øyresmerten skyldast hevelse rundt nervar som går frå hals og opp til øyrene. Dersom du ligg med hovudet og overkroppen heva kan det redusera ubehaget. Det er viktig at du drikk mykje og ofte for å unngå å få harde skorper i såra. Det kan gi meir smerte.

Andre følger etter operasjonen kan vere endra smakssans. Hevelse i drøvelen som kan gjer at du brekk deg, gjere det vanskeleg å svelge, gi dårleg ande, tannskader og hud-og bløtvevsskader. Dersom du plagast med svært dårleg ande kan det vere teikn på infeksjon.

Ta kontakt om du har teikn på infeksjon, bløding, nedsett allmenntilstand, feber, auka smerte eller problem med væskeinntak.

Ver merksam

Det er ikkje uvanleg å ha litt blodig slim, men dersom du blør må du ta direkte kontakt med sjukehus eller ambulanse på tlf.113.

Bløding etter fjerning av mandlar kan vere alvorleg. Kontakt oss om du er i tvil. Du skal ha lav terskel for å ringe 113.

Kontakt

Haugesund sjukehus Øre-nese-hals

Kontakt Øre-nese-hals

Oppmøtestad

Våre lokalar er i første etasje ved Haugesund sjukehus. Du kan bruke hovudinngangen og passere resepsjonen og sjukehusapoteket - du finn oss heilt i enden av korridoren.

Haugesund sjukehus

Karmsundgata 120, 5528 Haugesund

Finn fram

Transport

Det er fleire busstopp like ved og i nærleiken av Haugesund sjukehus.

www.kystbussen.no - Ruteinformasjon for Kystbussen (Bergen-Stord-Haugesund-Stavanger)

www.kolumbus.no - Ruteinformasjon om lokalbussar i Rogaland

Praktisk informasjon

Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.

Opningstider:

Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.

Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det.

Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.

Kantina i 6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.

Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.

Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.

Det ligg ein Narvesen kiosk i 1.etasje

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 06.30-21.00
Laurdag: 9.00-20.00
Søndag: 10.00-20.00

Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.

Diverre hender det at tjuveri finn stad på sjukehuset. La verdisaker vere igjen heime.

Ta med behagelege klede.

Gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.

Toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. Hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, krykker, rullator og rullestol.

God hygiene ein viktig faktor for å kunne gje god behandling til pasientane.

Det er ikkje minibank ved sjukehuset. Narvesen i første etasje har bankterminal med moglegheit for uttak av pengar ved kjøp. Det er bank og minibank i Haugesund sentrum.

Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.

Parkeringshuset har tre ladeuttak.

Reserverte parkeringsplassar

Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.

Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.

Parkeringsavgift

Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på p-automatane.

Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.