Ansiktsskadar – akutte
Årsaker til ansiktsskadar kan vere trafikkulykker, fall, overgrep og idrett. Dersom du har brot i ansiktet, og brotkantane står frå kvarandre, vil du som oftast bli operert.
Tilvising og vurdering
Ved mistanke om brot i ansiktet blir du undersøkt av lege. Dersom fastlege eller legevaktlege finn grunn til å tru at du har fått eit ansiktsbrot, blir du tilvist vidare til undersøking hos øyre-nase-hals-lege eller kjeve- og ansiktskirurg.
Utgreiing
Ved mistanke om brot blir du som regel tilvist til røntgenundersøking. Ved hjelp av bilda vil ein kunne bekrefte eller avkrefte brot. Vurdering og behandling skjer fortløpande.
Behandling
Dersom du har brot i ansiktet og brotkantane står frå kvarandre, blir du som oftast operert. Operasjonen blir gjord for å få beinkantane så godt saman som mogleg, og for å halde dei på plass. For å sikre dette blir det operert inn små titanplater som vi skrur fast med skruar i beinet. Titanplatene treng du som regel ikkje å fjerne.
Informasjon om ulike typar akutte ansiktsskadar
Overkjeven er festa mot naseskjelettet, kinnbeinet, augehòla og kraniet.
Brot i overkjeven kan føre til at tennene ikkje passar saman og at bitet endrar seg. I tillegg blir du hoven i ansiktet og kan blø i munnen. Brot i overkjeven på begge sider kan føre til at han kjennest laus og du får ei fjørande kjensle når du bit saman. Som oftast blir pasienten operert for å feste kjeven til faste delar av kraniet med små titanplater. På bildet ser du hovudinndelinga av brot i midtansiktet, ei inndeling som heiter Le Fort I, II og III.
Underkjeven sit opp mot overkjeven og er festa til hovudet med muskulatur og bindevev. Brot i underkjeven merkar du ved endring i bit, vanskar med å bite saman og ofte bløding frå munnen. Tenner kan losne og falle ut. Tenner som har falle ut må du ikkje kaste, men legge fuktig og ta med til tannlege/lege. Vi deler opp brota etter kor i underkjeven dei sit, og avgjer behandlinga ut frå dette.
Augehòla er eit pæreforma holrom med hol der det går blodårar og nervar.
Kinnbeinet er ein del av golvet og sideveggen av augehòla. Tyggemusklane går forbi kinnbeinbogen, og dersom denne blir brekt kan det gi vanskar med å opne munnen.
Den vanlegaste skaden i augehòla er eit såkalla utblåsingsbrot (blow-out fraktur), som vanlegvis involverer golvet og/eller veggen inn mot nasen. Kinnbeinbogen og kinnbeinet blir ofte brekt etter direkte slag mot området. Det er ikkje uvanleg med fleire brot samtidig:
- brot i nedre augehòlekant
- brot i ytterveggen i augehòla
- brot i kinnbeinbogen
Dersom du har brot i ansiktet og brotkantane står frå kvarandre, blir du som oftast operert. Operasjonen blir gjord for å få beinkantane så godt saman som mogleg, og for å halde dei på plass. For å sikre dette blir det operert inn små titanplater som vi skrur fast med skruar i beinet. Titanplatene treng du som regel ikkje å fjerne.
Informasjon om ulike typar akutte ansiktsskadar
Overkjeven er festa mot naseskjelettet, kinnbeinet, augehòla og kraniet.
Brot i overkjeven kan føre til at tennene ikkje passar saman og at bitet endrar seg. I tillegg blir du hoven i ansiktet og kan blø i munnen. Brot i overkjeven på begge sider kan føre til at han kjennest laus og du får ei fjørande kjensle når du bit saman. Som oftast blir pasienten operert for å feste kjeven til faste delar av kraniet med små titanplater. På bildet ser du hovudinndelinga av brot i midtansiktet, ei inndeling som heiter Le Fort I, II og III.
Underkjeven sit opp mot overkjeven og er festa til hovudet med muskulatur og bindevev. Brot i underkjeven merkar du ved endring i bit, vanskar med å bite saman og ofte bløding frå munnen. Tenner kan losne og falle ut. Tenner som har falle ut må du ikkje kaste, men legge fuktig og ta med til tannlege/lege. Vi deler opp brota etter kor i underkjeven dei sit, og avgjer behandlinga ut frå dette.
Augehòla er eit pæreforma holrom med hol der det går blodårar og nervar.
Kinnbeinet er ein del av golvet og sideveggen av augehòla. Tyggemusklane går forbi kinnbeinbogen, og dersom denne blir brekt kan det gi vanskar med å opne munnen.
Den vanlegaste skaden i augehòla er eit såkalla utblåsingsbrot (blow-out fraktur), som vanlegvis involverer golvet og/eller veggen inn mot nasen. Kinnbeinbogen og kinnbeinet blir ofte brekt etter direkte slag mot området. Det er ikkje uvanleg med fleire brot samtidig:
- brot i nedre augehòlekant
- brot i ytterveggen i augehòla
- brot i kinnbeinbogen
Oppfølging
Etter at du er operert for ansiktsskaden blir du som regel innlagd til observasjon. Kontroll blir avtalt med behandlande lege.
Det tar litt lengre tid å bli frisk av brot i underkjeven enn andre brot. Du blir som regel sjukmeld i cirka to veker.
Du skal vere varsam med å tygge harde ting som nøtter og gulrøter i 8 veker etter operasjonen. Du kan likevel ete mat som krev tyggekraft, for eksempel knekkebrød eller poteter.
Kontakt
Haugesund sjukehus
Akuttmottak
Oppmøtestad
Felles akuttmottak ligg i underetasjen til Haugesund sjukehus, i nybygget mot sørvest.
Blir du transportert med ambulanse eller av portør vil du automatisk bli registrert hos akuttmottaket.
Viss du kjem sjølv, må du gå inn hovudinngangen til Haugesund sjukehus. Deretter går du forbi Narvesen-kiosken og innover gangen i nybygget. Du kan ta heis eller trapp ned til underetasjen. Du må registrere deg i ekspedisjonsluka før du kan kome inn til venteområdet til akuttmottaket.
Hovudinngangen til Haugesund sjukehus er alltid open.
Haugesund sjukehus
Karmsundgata 120, 5528 Haugesund
Opningstider for ekspedisjon
- I dag 08:00 - 22:00