Hjarteinfarkt

Hjarteinfarkt kjem av at ein blodpropp heilt eller delvis tettar til ei av kransårane i hjartet ditt. Kransårane er dei blodårene som forsyner hjartemuskelen med oksygenrikt blod. Blir ei eller fleire av kransårane tette, vil det ofte gi symptom i form av sterke brystsmerter. Tilstanden er alvorleg og det er derfor viktig at du kjem raskt til sjukehuset for behandling.

Hjerteinfarkt forårsakes av en blodpropp som dannes i en av hjertets blodårer. Tilstanden er alvorlig og det er viktig å komme raskt til sykehus.

Les meir på helsenorge.no

Hjartet er ein muskel som sørgjer for at alle organa i kroppen får oksygenrikt blod. Hjartet sjølv treng også oksygen for å fungere, og får dette gjennom kransårane (blodårane i hjartet) som ligg utanpå hjartet.

Hjarteinfarkt oppstår på grunn av feittavleiringar i kransårane til hjartet. Vi kallar prosessen aterosklerose eller åreforkalking. Dei fleste får slike feittavleiringar i større eller mindre grad med aukande alder, men somme er meir utsette enn andre.

Illustrasjon av hjertets anatomi. — Anatomien til hjartet.

Faktorar som kan framskunde åreforkalkingsprosessen er røyking, høgt blodtrykk, høgt kolesterol, fysisk inaktivitet, dårleg kosthald og diabetes. I tillegg kjem faktorar som du ikkje kan påverke, slik som arv, kjønn og alder.

Når ein blodpropp stoppar forsyninga av blod til hjartemuskulaturen, oppstår eit hjarteinfarkt. Det aktuelle området av hjartemuskelen døyr og det blir danna arrvev. Er hjarteinfarktet større vil pumpeevna til hjartet bli redusert.

Symptom

Klemmande smerter sentralt i brystet er eit typisk symptom på hjarteinfarkt. Smertene kan stråle ut i venstre arm, ut i begge armar, til mellom skulderblada, opp mot hals, nakke og kjeve eller til øvste del av mage. Andre symptom på hjarteinfarkt kan vere kvalme, oppkast, kaldsveitte og tung pust. Diffuse symptom som å vere sliten finst òg. Graden av smerte er uavhengig av storleiken på infarktet. Hos somme kan eit infarkt oppstå heilt utan smerter («stumme infarkt»).

Eit hjarteinfarkt kan oppstå utan forvarsel. Ved hjarteinfarkt er det svært viktig å komme raskast mogleg til behandling for å unngå eller avgrense skaden på hjartemuskelen.

Utgreiing

Har du symptom som gir mistanke om hjarteinfarkt skal du kontakte lege. Legen når du via 113, legevakta eller fastlegen din.

Ved mistanke om hjarteinfarkt tek ambulansepersonell EKG av deg. Resultatet blir vurdert av lege.

Ved framkomst på sjukehuset blir EKG vurdert, blodprøver tekne, hjartet undersøkt med ultralyd og kransårane undersøkt med koronar angiografi.

EKG

Ultralyd av hjartet

Behandling

Den akutte behandlinga av eit hjarteinfarkt avheng av storleiken på hjarteinfarktet.

Er det ei større kransåre som har gått tett, slik at blodtilførselen til delar av hjartemuskelen stoppar opp, ser vi det på EKG-undersøkinga. Dersom det er tilfellet, må vi opne den tette åra så fort som mogleg.

Har du lang reisetid til sjukehus med moglegheit for utblokking av kransåra (PCI), kan ambulansepersonell eller lege behandle infarktet med eit medikament som løyser opp blodproppen. Dette kallar vi trombolyse. Du blir deretter transportert til «PCI»-sjukehus. Om reisetida er kort til «PCI»-sjukehus, blir du køyrd direkte dit (med ambulansebil eller helikopter) for opning av åra ved hjelp av utblokking.

Er kransåra i hjartet delvis tett, og hjartemuskelen framleis får blodtilførsel, kan vi stabilisere deg ved hjelp av medikament, før vi undersøkjer kransårane med koronar angiografi eller CT av hjartet. Om desse undersøkingane avdekkjer sjukdom i kransårane, har vi ulike behandlingsformer:

Medikamentell behandling

Undersøkinga kan vise at det ikkje er nødvendig med noka spesiell behandling utover medikamentell behandling.

Utblokking (PCI)

Utblokking av eitt eller fleire tette/tronge parti i kransårene. Dette blir utført i same prosedyre som koronar angiografi.

Hjarteoperasjon (by-pass operasjon)

Kan tilbydast dersom det ikkje ligg til rette for utblokking av dei tronge partia i kransårene.

Førebyggjande behandling

Førebyggjande behandling etter hjarteinfarktet tek sikte på å hindre nye hjarteinfarkt. Då er det livsstilsendring, saman med medikament, som gjeld. Med livsstilsendring meiner vi til dømes auka fysisk aktivitet, hjartevennleg kosthald og røykjeslutt.

For å førebyggje nye hjarteinfarkt er det viktig med blodfortynnande og kolesterolsenkande medisinar. I tillegg kan vil du få medikament som vernar hjartemuskulaturen mot skaden som kan ha oppstått.

Medikamentell behandling ved hjertesvikt, nynorsk

Kliniske studiar

1 klinisk studie er open for rekruttering. Saman med legen din kan du vurdere om ein klinisk studie er aktuell for deg.

Utprøving av tocilizumab ved hjerteinfarkt

Sjå fleire kliniske studiar

Oppfølging

Kva oppfølging du får etter eit hjarteinfarkt avheng av tilstanden din og kva behandling du har fått. Det er viktig at du tek medisinane som føreskrive, og har jamleg kontroll hos fastlege og/eller poliklinikk, avhengig av kva du blir informert om.

Det er også viktig med gode levevanar: røykjeslutt, sunt kosthald, avgrensa alkoholinntak, vektreduksjon, redusere stress, og dessutan å vere i fysisk aktivitet.

Medisinar etter gjennomgått hjarteinfarkt

Etter å ha gått gjennom eit hjarteinfarkt, skal du bruke førebyggjande medisinar. Desse medisinane bidreg til å redusere risiko for forverring av hjartesjukdommen din. Nokre av medisinane skal du truleg bruke livet ut, andre for ein kortare periode.

Dersom du har fått påvist hjarteinfarkt er det vanleg å bruke blodfortynnande medisinar som verkar på blodplatene, også kalla blodplatehemmere. Blodplater er små celler som får blodet til å klistre seg saman (koagulere), og bidreg mellom anna til å stanse blødingar.

Det finst fleire typar blodfortynnande medisinar. Felles for alle blodfortynnande medisinar er at dei reduserer risikoen for danning av blodproppar, ved å redusere evna blodplatene har til å klistre seg saman (koagulere).

Etter eit hjarteinfarkt er det vanleg å bruke to typar blodfortynnande medisinar samtidig i inntil 12 månadar etter infarktet. I tillegg til Acetylsalisylsyre blir du behandla med ein av dei andre blodfortynnande medisinane som vi har ramsa opp under her. Legen din bestemmer kva type du skal ha, og kor lenge du skal bruke denne. Deretter skal du (som oftast) ta ein av dei blodfortynnande medisinane resten av livet.

Acetylsalisylsyre (preparatnamn: Albyl-E ®eller Acetylsalisylsyre®

Acetylsalisylsyre blir brukt som livslang førebyggjande behandling mot blodpropp.

Korleis bør du ta acetylsalisylsyre

Acetylsalisylsyre skal du ta til same tid kvar dag. Du bør helst ta tabletten utan mat og svelgje han heil saman med eitt glas vatn. Tabletten skal du helst svelgje heil, ikkje dele han eller tyggje han, då han kan irritere mageslimhinna. Dersom du har svelgjevanskar kan du om nødvendig knuse tabletten.

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Dersom du gløymer den daglege dosen til fast tid, skal du ta acetylsalisylsyre når du kjem på det. Dersom du gløymer dosen ein heil dag skal du halde fram med å ta acetylsalisylsyre til vanleg tid neste dag. Du skal ikkje ta dobbel dose som erstatning for ein gløymd dose.

Klopidogrel (Preparatnamn: Plavix® eller Clopidogrel®)

Korleis bør du ta klopidogrel

Éin tablett dagleg til same tid kvar dag. Denne kan du ta med eller utan mat.

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Dersom du oppdagar at du har gløymt å ta tabletten innan 12 timar etter normalt doseringstidspunkt, bør du ta tabletten straks. Neste tablett tek du til normal tid. Dersom du oppdagar at du har gløymt å ta tabletten 12 timar eller meir etter normal doseringstidspunkt, tek du ikkje den gløymde tabletten, og neste tablett tek du til vanleg tid. Du skal ikkje ta dobbel dose som erstatning for ein gløymd dose.

Tikagrelor (preparatnamn: Brilique ®)

Korleis bør du ta ticagrelor

Éin tablett morgon og ein om kvelden, til same tid kvar dag. Tabletten kan du ta med eller utan mat.

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Har du gløymt ein tablett, skal du ta neste tablett til vanleg tid. Du må ikkje ta ein dobbelt dose som erstatning for ein gløymd tablett.

Prasugrel (preparatnamn: Efient®)

Korleis bør du ta prasugrel

Éin tablett dagleg til same tid kvar dag. Tabletten kan du ta med eller utan mat.

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Dersom du går glipp av den daglege dosen til fast tid, skal du ta tabletten når du kjem på det. Dersom du gløymer dosen ein heil dag skal du halde fram med å ta tabletten til vanleg tid neste dag. Du skal ikkje ta dobbel dose som erstatning for ein gløymd dose.

Blodfortynnande medisinar kan forårsake halsbrann og magesår. Ettersom blodet koagulerer mindre under behandling med blodfortynnande medisinar, kan det gi auka risiko for bløding. Du kan derfor oppleve at det kan ta litt lengre tid før du sluttar å blø dersom du får eit sår, og at du lettare kan få blåmerke i huda eller blø frå tannkjøttet ved tannpuss. Dersom du opplever bløding eller andre plagsame biverknader må du ikkje stoppe å ta medisinane dine utan å diskuterer det med legen din. Legen kan då redusere på dosen eller byte til ein annan medisin.

Når du skal til tannlege må du alltid seie frå om at du bruker blodfortynnande medisinar. Dette er også viktig dersom du skal til operasjonar (også små inngrep) og undersøkingar som inneber stikk.

Kolesterol er eit samleomgrep på feittstoff i blodet. Vi deler dei ofte inn i «det gode kolesterolet (HDL) og «det dårlege kolesterolet» (LDL). Høgt LDL-kolesterol blir assosiert med auka risiko for utvikling og/eller forverring av hjarte-karsjukdom. Etter eit hjarteinfarkt er kolesterolsenkande behandling viktig for å redusere risikoen for at du får nye hjarteinfarkt.

Vi har fleire typar kolesterolsenkande medisinar. Den mest brukte er ei gruppe kalla statinar. Statinar bidreg til å redusere mengda LDL-kolesterol i blodet, og vil på den måten bidra til å minske risikoen for hjarteinfarkt.

Statinar omfattar fleire verkestoff. Atorvastatin (Lipitor®) er det vanlegaste kolesterolsenkande medikamentet som blir brukt etter eit hjarteinfarkt. Andre kolesterolsenkande medisinar er Simvastatin (Zocor®), Pravastatin (Pravachol®) og Rosuvastatin (Crestor®).

Medisinane finst i ulike styrkar, og legen din vel kva type/styrke du har behov for.

Korleis bør du ta tablettane

Atorvastatin og Rosuvastatin kan du ta når som helst på dagen. Simvastatin og Pravastatin er tilrådd å ta på kvelden.

Generelt sett skal du ta tablettane til same tid kvar dag. Du kan ta dei med eller utan mat, men unngå samtidig inntak av grapefrukt og grapefruktjus.

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Har du gløymt ein tablett, skal du ta neste tablett til vanleg tid. Du skal ikkje ta dobbel dose som erstatning for ein gløymd dose.

Som alle legemiddel kan kolesterolsenkande medisin gi biverknader, men ikkje alle får det.

Kolesterolsenkande medisinar er godt tolerert hos dei fleste. Eventuelle biverknader opptrer som oftast i starten av behandlinga, og minkar normalt nokre veker etter behandlingsoppstart.

Dei vanlegaste biverknadene er diffuse muskelsmerter, diaré, forstopping, kvalme og halsbrann. Dersom du opplever plagsame biverknader, må du ikkje stoppe å ta medisinane dine utan å diskutere det med lege. Legen kan då redusere på dosen eller byte til ein annan medisin.

Kontakt

Kontakt Medisinsk intermediær overvaking (MIO)

Oppmøtestad

MIO held til i Vestblokka. Gå inn hovudinngangen på Haugesund sjukehus, ta heisen ved Narvesen kiosken til 2. etasje. Gå til høgre og ring på ringeklokka.

Haugesund sjukehus

Karmsundgata 120, 5528 Haugesund

Finn fram

Transport

Det er fleire busstopp like ved og i nærleiken av Haugesund sjukehus.
www.kystbussen.no - Ruteinformasjon for Kystbussen (Bergen-Stord-Haugesund-Stavanger)
www.kolumbus.no - Ruteinformasjon om lokalbussar i Rogaland

Praktisk informasjon

Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.

Parkeringshuset har tre ladeuttak.

Reserverte parkeringsplassar

Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.

Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.

Parkeringsavgift

Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på p-automatane.

Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.

Parkering i Haugesund sentrum

Sjå P-kart - Haugesund Parkering

Du kan endre timen din inntil 48 timar før oppmøte. Dette kan du gjere på helsenorge.no eller ved å kontakte oss på telefon 52 73 90 00. Kontaktsenteret vårt er opent kl. 07.30 – 15.30.

På helsenorge.no finner du informasjon om timen din i innkallingsbrevet.

Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.
Opningstider:
Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.

Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det.

Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.

Kantina i 6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.
Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.
Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.
Det ligg ein Narvesen kiosk i 1.etasje
Opningstider:
Måndag - fredag kl. 06.30-21.00
Laurdag: 9.00-20.00
Søndag: 10.00-20.00

Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.

Dessverre kan tjuveri finne stad på sjukehuset. La verdisaker vere igjen heime.

Ta med behagelege klede og gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.

Ta med toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. Hugs også hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, krykker, rullator og rullestol.

God hygiene er ein viktig faktor for å kunne gi god behandling til pasientane.
Kontakt Akuttmottak, Haugesund
Oppmøtestad

Felles akuttmottak ligg i underetasjen til Haugesund sjukehus, i nybygget mot sørvest.

Blir du transportert med ambulanse eller av portør vil du automatisk bli registrert hos akuttmottaket.

Viss du kjem sjølv, må du gå inn hovudinngangen til Haugesund sjukehus. Deretter går du forbi Narvesen-kiosken og innover gangen i nybygget. Du kan ta heis eller trapp ned til underetasjen. Du må registrere deg i ekspedisjonsluka før du kan kome inn til venteområdet til akuttmottaket.

Hovudinngangen til Haugesund sjukehus er alltid open.

Haugesund sjukehus

Karmsundgata 120, 5528 Haugesund

Finn fram
Opningstider for ekspedisjon

I dag 08:00 - 22:00

Måndag - Søndag 08:00 - 22:00
Transport

Det er fleire busstopp like ved og i nærleiken av Haugesund sjukehus.
www.kystbussen.no - Ruteinformasjon for Kystbussen (Bergen-Stord-Haugesund-Stavanger)
www.kolumbus.no - Ruteinformasjon om lokalbussar i Rogaland

Praktisk informasjon

Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.

Parkeringshuset har tre ladeuttak.

Reserverte parkeringsplassar

Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.

Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.

Parkeringsavgift

Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på p-automatane.

Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.

Parkering i Haugesund sentrum

Sjå P-kart - Haugesund Parkering

Du kan endre timen din inntil 48 timar før oppmøte. Dette kan du gjere på helsenorge.no eller ved å kontakte oss på telefon 52 73 90 00. Kontaktsenteret vårt er opent kl. 07.30 – 15.30.

På helsenorge.no finner du informasjon om timen din i innkallingsbrevet.

Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.
Opningstider:
Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.

Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det.

Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.

Kantina i 6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.
Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.
Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.
Det ligg ein Narvesen kiosk i 1.etasje
Opningstider:
Måndag - fredag kl. 06.30-21.00
Laurdag: 9.00-20.00
Søndag: 10.00-20.00

Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.

Dessverre kan tjuveri finne stad på sjukehuset. La verdisaker vere igjen heime.

Ta med behagelege klede og gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.

Ta med toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. Hugs også hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, krykker, rullator og rullestol.

God hygiene er ein viktig faktor for å kunne gi god behandling til pasientane.

Hjarteinfarkt

Informasjon frå Helsenorge

Symptom

Kliniske studiar

Utgreiing

Utgreiing Vis meir

Behandling

Behandling Vis meir

Medikamentell behandling

Utblokking (PCI)

Hjarteoperasjon (by-pass operasjon)

Førebyggjande behandling

Kliniske studiar

Oppfølging

Oppfølging Vis meir

Medisinar etter gjennomgått hjarteinfarkt

Blodfortynnande medisinar

Acetylsalisylsyre (preparatnamn: Albyl-E ®eller Acetylsalisylsyre®

Korleis bør du ta acetylsalisylsyre

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Klopidogrel (Preparatnamn: Plavix® eller Clopidogrel®)

Korleis bør du ta klopidogrel

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Tikagrelor (preparatnamn: Brilique ®)

Korleis bør du ta ticagrelor

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Prasugrel (preparatnamn: Efient®)

Korleis bør du ta prasugrel

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Moglege biverknadar av blodfortynnande medisinar

Kolesterolsenkande medisinar

Korleis bør du ta tablettane

Dersom du har gløymt å ta tabletten

Moglege biverknader av kolesterolsenkande medisinar

Kontakt

Haugesund sjukehus Medisinsk intermediær overvaking (MIO)

Oppmøtestad

Haugesund sjukehus

Transport

Transport Haugesund sjukehus

Praktisk informasjon

Parkering Haugesund sjukehus

Reserverte parkeringsplassar

Parkeringsavgift

Parkering i Haugesund sentrum

Endring av time

Apotek Haugesund sjukehus

Foto og film

Kantine og kiosk Haugesund sjukehus

Kva bør du ha med til sjukehusopphaldet?

Haugesund sjukehus Akuttmottak, Haugesund

Oppmøtestad

Haugesund sjukehus

Opningstider for ekspedisjon

Transport

Transport Haugesund sjukehus

Praktisk informasjon

Parkering Haugesund sjukehus

Reserverte parkeringsplassar

Parkeringsavgift

Parkering i Haugesund sentrum

Endring av time

Apotek Haugesund sjukehus

Foto og film

Kantine og kiosk Haugesund sjukehus

Kva bør du ha med til sjukehusopphaldet?